W ramach licencji Wirtualnej Biblioteki Nauki w roku 2023 dostępne są następujące programy publikowania otwartego: licencje krajowe Elsevier i Springer, Science Advances (dodatek do licencji krajowej Science), program międzynarodowy Scoap3 oraz licencje konsorcyjne ACS, CUP (licencja i program zawieszone w 2023 r.), Emerald (licencja i program zawieszone w 2023 r.), IEEE, IOP, LWW, OUP oraz T&F.
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie bierze udział tylko w programach Elsevier i Springer w ramach licencji akademickiej.
Dostępny jest już Journal Checker Tool (JCT), serwis, który umożliwi badaczom sprawdzenie zgodności czasopism naukowych i platform publikacyjnych z Planem S. Można z niego skorzystać na naszej witrynie – jest umiejscowiony po lewej stronie pod menu.
Narzędzie dostępne jest na razie w wersji beta, która zawiera informacje na temat podstawowego zestawu wymagań Planu S: czy dane czasopismo oferuje ścieżkę publikacji w otwartym dostępie zgodnie z licencją CC BY (lub równoważną) i bez embarga oraz czy autorzy mają możliwość zachowania praw autorskich. Korzystanie z JCT jest proste; aby sprawdzić zgodność z Planem S, wystarczy wpisać tytuł lub numer ISSN wybranego czasopisma oraz nazwę instytucji finansującej badania i instytucji zatrudniającej badacza. Funkcje JCT zostały dokładnie opisane w przewodniku udostępnionym na stronie Koalicji S.
Prezentacja: Otwarty dostęp, otwarte dane badawcze
W sprawach związanych z otwartym publikowaniem prosimy o kontakt:
Pełnomocnik Rektora ds. Polityki Otwartego Dostępu
mgr Katarzyna Jaskulska-Dwuraźna
tel. 12 662 40 34
e-mail: katarzyna.jaskulska-dwurazna@urk.edu.pl
Program publikowania otwartego Elsevier 2022-2024
Ostatnia aktualizacja 11.09.2023: zostało wykorzystane 564 artykułów z puli 1013 artykułów na 2023 r. W styczniu 2023 został wznowiony program A dla artykułów wysłanych do czasopism w 2023 r. z nową pulą, przy czym zmienia się lista czasopism objętych tym programem (patrz link do nowej listy poniżej), co jest powiązane z ograniczeniem zakresu licencji na dostęp do czasopism. Bez przerwy działa program B dla artykułów wysłanych do czasopism w 2021 r. Afiliacja autorów w programach A i B jest weryfikowana przez lokalnych administratorów w instytucjach. Kontakt do lokalnych administratorów można uzyskać pod adresem wbn@icm.edu.pl.
Czasopisma hybrydowe objęte programem w 2023 r. (aktualizacja 20.06.2023 r.) (przy problemach z otworzeniem należy zapisać plik na dysku)
Lista instytucji uprawnionych do programu (aktualizacja 12.01.2023)
Umowa na licencję krajową Elsevier 2022-2024 obejmuje tylko program A, czyli publikację ograniczonej liczby artykułów, które są zwolnione z opłaty Article Processing Charge (APC). W styczniu 2023 r. program został wznowiony dla artykułów wysłanych do czasopism w 2023 r. z nową pulą 1013 artykułów i nową listą czasopism objętych programem. W 2022 r. zostało opublikowane 1013 artykułów oraz – w związku z opóźnieniem podpisania umowy Elsevier i odroczeniem przez Elsevier zamknięcia programu – dodatkowe 465 artykułów (dane z Elsevier 21.12.2022 skorygowane 27.01.2023). Na mocy poprzedniej umowy na licencję krajową Elsevier 2019-2021 wciąż działa program B (APC płatne przez autorów z 10% rabatu) dla artykułów wysłanych do czasopism jeszcze w 2021 r.
Prezentacja formularza Rights and Access dla programu A (aktualizacja 25.10.2021)
Gdzie można uzyskać pomoc w sprawie programu?
Wszelkie pytania dotyczące programu można kierować do wydawnictwa Elsevier na adres support@elsevier.com oraz do p. mgr Katarzyny Jaskulskiej-Dwuraźnej, tel. 12 662 40 34, e-mail: katarzyna.jaskulska-dwurazna@urk.edu.pl bądź do Oddziału Informacji Naukowej i Dokumentacji Biblioteki Głównej UR na adres oin@urk.edu.pl. W przypadku problemów z publikacją konkretnego artykułu wskazane jest podanie w korespondencji identyfikatora DOI, o ile jest on już przypisany do artykułu. Informacja o polskim programie jest także dostępna na stronie Elsevier.
Więcej informacji: https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/#elsevier_oa
Program publikowania otwartego Springer 2022-2024
Ostatnia aktualizacja 11.09.2023: zostało wykorzystane 782 artykułów z puli 1350 artykułów na 2023 r. (nowa pula działa od 26.04.2023). Afiliacja autorów w programie jest weryfikowana wyłącznie przez lokalnych administratorów w instytucjach. Kontakt do lokalnych administratorów można uzyskać pod adresem wbn@icm.edu.pl.
Czasopisma Springer objęte programem (lista zaktualizowana 05.08.2023)
Lista instytucji uprawnionych do programu (aktualizacja 12.01.2023)
Program umożliwia autorom afiliowanym w polskich instytucjach akademickich publikowanie artykułów otwartych w czasopismach hybrydowych Springer na licencji CC-BY (lub ew. CC-BY-NC na specjalne życzenie autora). Koszty publikacji artykułów w ramach programu są pokrywane z opłaty za licencję krajową Springer ze środków MEiN. W latach 2010-2018 program był finansowany jako dodatek do krajowej licencji akademickiej na dostęp do czasopism Springer. Od 2019 r. umowa na licencję krajową Springer (umowa odnowiona w 2022 r. na okres 2022-2024) ma charakter umowy transformacyjnej, w której większa część opłaty licencyjnej jest przeznaczona na publikowanie otwarte, a mniejsza część stanowi opłatę za dostęp do artykułów subskrypcyjnych. Rozwiązanie to związane jest z założeniem, że udział artykułów otwartych w czasopismach hybrydowych będzie stopniowo rósł, aż do całkowitej transformacji czasopism do modelu otwartego, co jest zgodne z Planem S. W 2020 r. program Springer obejmował 2133 artykuły i limit ten został wyczerpany w połowie listopada 2020 r. W 2021 w programie zostało opublikowanych 2163 artykułów i został zamknięty 14 lutego 2022 r. wraz z wyczerpaniem dostępnej puli. Program w 2022 r. obejmował zmniejszoną w stosunku do 2021 r. pulę 1311 artykułów, która została udostępniona w lipcu 2022 r. po potwierdzeniu finansowania z MEiN, i z której w 2022 r. wykorzystano 815 artykułów. W 2023 r. do 26 kwietnia dostępna była niewykorzystana część (496 artykułów) z puli z 2022 r. oraz później nowa pula 1350 artykułów.
Gdzie można uzyskać pomoc w sprawie programu?
Wszelkie pytania dotyczące publikowania otwartego w czasopismach hybrydowych można kierować bezpośrednio do wydawnictwa Springer Nature pod adres oa.verification@springer.com. W razie dalszych problemów prosimy kontaktować się z p. mgr Katarzyną Jaskulską-Dwuraźną, tel. 12 662 40 34, e-mail: katarzyna.jaskulska-dwurazna@urk.edu.pl bądź z Oddziałem Informacji Naukowej i Dokumentacji Biblioteki Głównej UR pod adresem oin@urk.edu.pl. Informacje o programie są także dostępne na stronie wydawcy Open access agreement for Polish authors.
Więcej informacji: https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/#springer_oa
Osoby zainteresowane ww. programami publikowania otwartego mogą śledzić komunikaty na stronie Wirtualnej Biblioteki Nauki.
Prezentacja formularza dla autorów Open Access Systems Solution
Program publikowania otwartego Science Advances w ramach licencji krajowej 2022-2024
Program działa z nową roczną pulą 10 artykułów.
Program jest dodatkiem do licencji krajowej na dostęp do czasopisma Science. Czasopismo Science działa wyłącznie w modelu subskrypcyjnym, a do publikowania otwartego przeznaczone jest osobne czasopismo open-access Science Advances. Krajowa opłata licencyjna Science finansowana przez MNiSW pokrywa koszt publikacji w czasopiśmie Science Advances do 10 artykułów z Polski rocznie. Oferta przysługuje autorom korespondencyjnym afiliowanym w polskich instytucjach objętych licencją Science, którzy wskazali tę afiliację na stronie tytułowej artykułu. Wydawnictwo samo identyfikuje takie artykuły, ale autorzy korespondencyjni, których artykuły zostały przyjęte do druku, mogą dodatkowo kontaktować się z ICM na adres wbn@icm.edu.pl w celu skorzystania z programu. W roku 2021 w ramach programu publikowania otwartego Science (obejmującego tylko czasopismo ScienceAdvances) zostały opublikowane 2 artykuły. W roku 2022 zostały opublikowane 3 artykuły.
Program międzynarodowy Scoap3
Sponsoring Consortium for Open Access Publishing in Particle Physics (SCOAP3) to międzynarodowe konsorcjum instytucji naukowych, agencji finansujących naukę oraz bibliotek z 27 krajów, koordynowane przez CERN, które od początku roku 2014 finansuje otwarte publikacje naukowe z zakresu fizyki cząstek. Obecnie konsorcjum posiada umowy z wydawcami na okres 2020-2022 obejmujące 3 czasopisma APS (finansowane częściowo ze SCOAP3 oraz subskrypcji), 2 czasopisma Springer, 2 czasopisma Elsevier oraz po 1 czasopiśmie IOP, OUP i Uniwersytetu Jagiellońskiego, patrz scoap3.org. Czasopisma te są w całości lub w części finansowane ze środków SCOAP3. W czasopismach tych mogą publikować wszyscy naukowcy z krajów uczestniczących w konsorcjum i nie ponoszą za to żadnych opłat indywidualnych. W przygotowaniu SCOAP3 uczestniczyły polskie grupy badawcze tworzące krajowe konsorcjum „Polska Fizyka Cząstek”, którego koordynatorem jest IFJ PAN. ICM działając na wniosek tego konsorcjum oraz we współpracy z CERN wynegocjował obniżki kosztów licencji Elsevier, Springer, IOP oraz APS z tytułu zmiany modelu czasopism SCOAP3, podpisuje umowy z CERN (obecnie na lata 2020-2022) oraz finansuje składkę Polski na program ze środków MNiSW w ramach WBN.
*informacja ze strony: https://wbn.icm.edu.pl/publikowanie-otwarte/#scoap3Instrukcja korzystania
Aktualizacja strony: 27.09.2023